cornusinbuds1
ΤΟ ΔΕΝΤΡΟ ΤΗΣ ΖΩΗΣ

Επίκουρος: “Είναι μάταιο να ζητάμε από τους θεούς, αυτό που μπορούμε να καταφέρουμε μόνοι μας”

Όλα όσα έχουν σχέση με τη ζωή είναι μακρόπνοα, διαθέτουν ενέργεια και επανέρχονται στη ζωή μας με χίλιους τρόπους. Τα κράνα έχουν κερδίσει το σεβασμό και την προτίμηση των καταναλωτών γιατί αποτελούν και αποτελούσαν μέσο προάσπισης της ζωής είτε με τη μορφή φαρμακευτικών σκευασμάτων είτε με τη βρώση τους, αλλά και με την ευρύτερη χρήση τους.

• Στην Οδύσσεια του Ομήρου η Κίρκη φιλεύει κράνα στον Οδυσσέα και τους συντρόφους του για να τους βοηθήσει να ανακτήσουν τις δυνάμεις τους (“καρπόν κρανείας και άκυλλον βάλανον”). Από την αρχαιότητα είχε παρατηρηθεί η αυξημένη ενέργεια που χαρίζουν τα κράνα στον καταπονημένο οργανισμό λόγω της υψηλής περιεκτικότητας σε βιταμίνες Α και C και πολλών ακόμη αντιοξειδωτικών στοιχείων και μετάλλων, όπως ο σίδηρος.
• Oι Αρχαίοι Έλληνες χρησιμοποιούσαν τα κράνα για την αντιμετώπιση των παθήσεων του γαστρεντερικού συστήματος, της δυσπεψίας, και της καρδιάς.
• Στην Αμερική, οι ιθαγενείς Cherokee παρασκεύαζαν δυνατό τσάι από τις ρίζες του φυτού Κρανιά, ως φαρμακευτικό “όπλο” απέναντι στη διάρροια και τις φλεγμονές του λάρυγγα. Ως μετεξέλιξη αυτής της χρήσης, στην Τουρκία το τσάι είχε συστατικά από όλα τα μέρη του φυτού με σκοπό να καταπολεμήσουν τις κρίσεις άσθματος, τη βρογχίτιδα και τις διαταραχές του γαστρεντερικού. Χρησιμοποιείται επίσης ως επουλωτικό πληγών.
• Στην παραδοσιακή κινέζικη ιατρική πολλά μέρη της κρανιάς (ρίζες, φλοιός, φύλλα) χρησιμοποιούνται σε διάφορα παρασκευάσματα μόνα τους, αλλά και σε συνδυασμό με άλλα φαρμακευτικά φυτά για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων του σακχαρώδους διαβήτη, καθώς έχει παρατηρηθεί υπογλυκαιμική δράση. Η πλειοψηφία αυτών έχουν μελετηθεί επιστημονικά, είναι αποδεκτά και χρησιμοποιούνται ευρέως.
• Ο Διοσκουρίδης, πατέρας της βοτανολογίας και φαρμακολογίας συνιστά “Κράνα σε άλμη” ως θεραπεία για διάφορες γαστρεντερικές διαταραχές και τη δυσεντερία. Όλα του φυτού αξιοποιήσιμα. Όχι μόνο ο καρπός, αλλά και το ξύλο της κρανιάς άκαμπτο και σκληρό (Θεόφραστος) έδωσε λύσεις σε πολλά και δύσκολα. Τόξα, βέλη, δόρατα, λόγχες και μπαστούνια βρήκαν το κατάλληλο υλικό κατασκευής τους.
• Ο Δούρειος Ίππος, σύμφωνα με τα κείμενα του Παυσανία, κατασκευάστηκε από ξύλο κρανιάς προερχόμενο από το ιερό δάσος του Απόλλωνα, στο βουνό Ίδη της Τροίας.
• Οι Σάρισσες, τα πρωτοποριακά και υπερμεγέθη μακεδονικά δόρατα φημισμένα για την αντοχή τους, είχαν κατασκευαστεί από ξύλο κρανιάς.
• Οι Λυκίοι, κατά τον Ηρόδοτο, επέλεξαν το ξύλο κρανιάς για τα τόξα τους.
• Από το φλοιό της κρανιάς δημιουργήθηκε ο γόρδιος δεσμός που ήταν αδύνατον να λυθεί.
• Ο μάντης Θηρεσίας ήταν υποβασταζόμενος από μπαστούνι φτιαγμένο από ξύλο κρανιάς μετά την τύφλωσή του από τη Θεά Αθηνά γιατί την παρακολουθούσε την ώρα του μπάνιου της.

Οι χρήσεις των κράνων δεν σταματούν εδώ. Το κόκκινο της βαφής για τα δέρματα, αλλά και τα πασχαλινά αυγά, είχε τη βάση του στα κράνα. Τα παραδοσιακά κοφίνια (κυψέλες) που χρησιμοποιούσαν οι μελισσοκόμοι φτιάχνονταν κι αυτά από βέργες κρανιάς.

Ποικίλες αναφορές από διάφορες χώρες, όπως η Γερμανία, η Ιταλία , η Ελβετία, η Αυστρία, η Αγγλία, η Κροατία, η Βοσνία, το Μαυροβούνιο, η Σερβία, η Βουλγαρία, η Αλβανία, η Ρωσία, η Πολωνία, και η Ουκρανία επισημαίνουν την ωφέλεια του καρπού και δηλώνουν ότι αποτελεί γι αυτούς έμπνευση για φροντίδα της ζωής.

BOTANICAL CLASSIFICATION

Βασίλειο | Kingdom
• Χλωρίδα | Plantae

Άθροισμα | Clade
• Σπερματόφυτα | Spermatophytes

Υποδιαίρεση | Clade
• Αγγειόσπερμα | Angiosperms

Κλάση | Clade
• Δικοτυλήδονα | Dicotyls

Τάξη | Order
• Κρανώδη | Cornales

Οικογένεια | Family
• Κρανοειδή | Cornaceae

Γένος | Genus
• Κρανιά | Cornus

Είδος | Species
• Αρσενική | c. mas

cornusinbuds1
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ • ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ • ΕΧΘΡΟΙ

Επίκουρος: “Ας ευγνωμονούμε την ευλογημένη φύση που όλα τα αναγκαία τα έκανε ευκολο-απόκτητα και τα μη αναγκαία δυσκολο-απόκτητα”.

Δώρα σοφίας και απόλαυσης

Στα δάση των ημιορεινών και ορεινών περιοχών με υψόμετρο από 300 μ. έως 1.400 μ. , εκεί όπου οι βροχές σε ετήσιο ύψος ξεπερνούν τα 600 χιλ., αναπτύσσεται και ισχυροποιείται η κρανιά. Ρίζες βαθιές, ινώδεις, για να σταθεροποιεί το χώμα στις πλαγιές όπου μεγαλώνει αυτοφυώς, αποτρέποντας πιθανές διαβρώσεις. Ρίζες βαθιές, για να αντέχει τους αιώνες ζωής, καθώς ως υπεραιωνόβιο δασικό δέντρο μπορεί να φτάσει τα 250 χρόνια.

Το ύψος του δέντρου κυμαίνεται από (2-9) μ. Η ταχύτητα ανάπτυξης του φυτού είναι αργή σε σύγκριση με τα άλλα δέντρα του δάσους. Κάθε χρόνο μεγαλώνει από (30.4 – 69.5) εκ..

Η κρανιά αγαπά τη μονιμότητα γι’ αυτό και οι προσπάθειες μεταφύτευσης δεν είναι εύκολες. Ως δέντρο του βουνού, μπορεί να αντέξει τις χαμηλές θερμοκρασίες έως και τους (-36)°C, αλλά επηρεάζεται από τη θέρμη του καλοκαιριού άνω των (40)°C.

Κατά την συστηματική της καλλιέργεια είναι απαραίτητο το νερό ακόμη και στις ορεινές περιοχές και ειδικά όταν η “γεωργική ξηρασία” είναι έντονη.

Πρόσφορα εδάφη στην Ελλάδα όπου απαντάται και αυτοφυώς είναι τα αμμώδη έως πηλώδη, όξινα έως αλκαλικά, αλλά παρουσιάζει μεγαλύτερη ανάπτυξη και πιο εύρωστους καρπούς σε ελαφρά εδάφη, πλούσια σε οργανική ύλη.

Πρώτη η κρανιά ανθοφορεί όταν ξεφτίζει πλέον ο χειμώνας, μετά τις Αλκυονίδες ημέρες, μήνα Φλεβάρη. Κίτρινα άνθη προηγούνται των φύλλων, αποτελούμενα από τέσσερα σέπαλα, τέσσερα πέταλα, τρεις ως πέντε στήμονες (συνήθως τέσσερεις) , ένα στύλο και φύονται σε ταξιανθίες. Από τα άνθη της τρέφονται πλουσιοπάροχα νέκταρ και γύρη τα μελίσσια.

Τα φύλλα είναι ελλειπτικά (6 – 14) εκ. μήκος και (3-8) εκ. πλάτος και έχουν την ιδιότητα να προσαρμόζουν το χρώμα τους σε κάθε εποχή. Την άνοιξη είναι ανοικτό έως σκούρο πράσινο. Το καλοκαίρι έως το φθινόπωρο είναι πράσινα, ενώ σταδιακά γίνονται πορτοκαλί, ροδοκόκκινα και μωβ.

Κόκκινοι καρποί, άλλοτε στενόμακροι κι άλλοτε στρογγυλοί (10-35) χιλ., εντυπωσιάζουν με το βαθύ τους χρώμα Κάποιες φορές απαντώνται σε ροζέ και πολύ σπάνια σε κίτρινες αποχρώσεις. Ωριμάζουν από τα τέλη Ιουλίου έως τα τέλη Οκτωβρίου (ανάλογα με τις κλιματολογικές συνθήκες) και είναι έτοιμα για κατανάλωση. Όπως χαρακτηριστικά ισχυρίζονται οι φιλόσοφοι, η πρόβλεψη είναι σοφία κι αυτό φαίνεται να συμβαίνει και με την κρανιά. Την ίδια χρονική περίοδο με τους καρπούς, δημιουργούνται τα άνθη της επόμενης χρονιάς. Η παραγωγή καρπών από σπορόφυτα αρχίζει από το (7) έτος και σταδιακά αυξάνεται. Οι νέοι βλαστοί είναι χνουδωτοί σε πράσινο και γκρι χρώμα. Ο δε φλοιός ξεφλουδίζεται και η παλέτα των χρωμάτων είναι αυτή του γκρι- καφέ.

Αποδεδειγμένος εχθρός των φυτών στην Ελλάδα, αλλά και σε άλλες Ευρωπαϊκές χώρες είναι τα λεπιδόπτερα. Επιπλέον, έχουν αναφερθεί προσβολές από μύκητες του είδους “Phytophthora spp.” και προσβολές από το φυτοπαθογόνο βακτήριο “Colletotrichum acutatum” που προκαλεί κηλίδες στα φύλλα,σάπισμα και πτώση των φρούτων.

 

• Λιγότεροι οι εχθροί, φανερά αναρίθμητοι οι φίλοι •
ΚΑΤΑΣΤΗΜΑ ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΒΗΜΑ ΤΟ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑ Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΜΑΣ